تاریخچه تولید آمار انرژی
اطلاعات آماری آب و برق توسط وزارت نیرو و واحدهای وابسته به آن، به روش ثبتی تولید و ارائه می‌شود.
آب:
برای اولین بار در سـال1350 در سالنامه‌ی آماری کشور، آمار آب شامل مشخصات سدهای مخزنی،مشخصات شبکه های آبیاری و زهکشی،مشخصات سدهای انحرافی، وضعیت منابع آبی و... با استفاده از اطلاعات وزارت آب وبرق درج گردید. اطلاعات مربوط به حجم کل آب سالهای 48-1344 نیز در سالنامه مشاهده می شود. تهیه آمار آب‌های زیرزمینی و سدهای مخزنی توسط "شرکت مدیریت منابع آب ایران" و آمار طول شبکه‌ها و تعداد انشعاب آب و فاضلاب توسط "شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور" تهیه می شود.
برق:
اطـلاعات آماری صنعت برق، برای اولین بار توسط وزارت آب و برق وقت (وزارت نیرو فعلی) در سال 1343 جمع‌آوری شد. ارقام و آمار مربوط به سالهای قبل از 1342 به صورت منظم در دسترس نیست ولی از سال 1346 به بعد اطـلاعات آمـاری مربـوط به تولیـد، انتقـال، توزیع و مصرف، هر ساله در قالب نشریات آماری توسط وزارتخانه تهیه و منتشر می‌شود کـه بـرخی از آن‌ها در جداول سـالنامه آماری کشور نيز ارائه می شود. علاوه بر آمارهای مذکور، مرکز آمار ایران با اجرای سرشماری‌های عمومی نفوس و مسکن سالهای 1355 الی 1385 اطلاعات آماری مربوط به تعداد واحدهای مسکونی و خانوارهای استفاده‌کننده از آب و برق را گردآوری و در موضوع ساختمان و مسکن ارائه می دهد.
نفت و گاز:
اطلاعات آماری نفت و گاز از معاونت برنامه‌ریزی و نظارت بر منابع هیدروکربوری وزارت نفت دریافت می‌شود. با استخراج نفت و گاز از اولین چاه نفت در مسجد سلیمان، فعالیت صنعت نفت در ایران در سال 1287 شمسی (1908 میلادی)و آمارگیری از فعالیت نفت در ایران آغاز شد .پس از ملی شدن صنعت نفت در اسفند 1329 و تشکیل شرکت ملی نفت ایران روشهای آماری پیشین دنبال شد، تا اینکه در سال 1336 اداره آمار مرکزی در شرکت ملی نفت به وجود آمد. در اولین سالنامه آماری کشور، آمارهای مربوط به سال1334 شمسی (1955میلادی) درج شده است. پس از تأسیس شرکت ملی گاز ایران در اسفند 1344 و شرکت ملی گاز مایع ایران در سال 1366، این دو شرکت نیز به‌ترتیب آمارهایی در زمینه گاز طبیعی (L.N.G) و گاز مایع (L.P.G) گردآوری و ارائه کردند. در سال1342 بـا احداث اولین‌‌کارخانه‌کودشیمیایی در کشور، صنایع پتروشیمـی تولـد یافـت و این نقطـه آغـاز تأسیس سازمانی مستقل برای معرفـی صنعتـی نو درکشور به شمار مـی‌رود. از سـال 1343 این سازمان نوپا تحت عنوان "شرکت ملی صنایع پتروشیمی" به فعالیت خود ادامه داد. بــه‌دلیل وجـود منابع اولیـه فـراوان نفـت و گاز و ارزش افـزوده بـالا و همچنیـن سایـر عوامل، تولیـد مواد پتروشیمی در ایران مورد توجه و عنایت خاصی قرارگرفته است.
اقلام آماری
- آب: منابع آب‌های زیرزمینی و مقدار تخلیه بر حسب حوزه های آبریز، بیلان‌آب سدهای مخزنی ، حجم مخازن، طول شبکه جمع آوری، تعداد انشعاب آب و فاضلاب ، مصرف ، ظرفیت تامین، تولید و فروش آب نقاط شهری و روستایی
- بـرق: تولیـد ناخالص ،تولید انرژی، مصرف ، طول خطوط انتقـال ،توزیع ، تعداد مشترکان، تعداد روستاهای تحت پوشش
- نفت و گاز: ظرفیت تولید نفت خام و گاز، تولید ومصرف انواع فراوردهای نفتی ، تولید و مصرف گاز غنی و سبک ، تولیدات، فروش و صادرات محصولات پتروشیمی، مقدار صادرات و واردات نفت و پتروشیمی، تعداد انشعاب و مصرف کنندگان گاز طبیعی و مایع
اهم فعالیت‌ها، طرح‌ها و سرشماری‌ها
|
سال
|
عنوان فعاليت، طرح يا سرشماري
|
روش اجرا
|
دستگاه مجری
|
|
1287
|
استخراج نفت و گاز از اولین چاه نفت در مسجد سلیمان
|
--
|
شرکت ملی نفت ایران
|
|
اسفند 1329
|
ملی شدن صنعت نفت
|
--
|
شرکت ملی نفت ایران
|
|
1334
|
توليد اولین آمار مربوط به نفت
|
--
|
شرکت ملی نفت ایران
|
|
1342
|
تولـد صنایع پتروشیمـی با احداث اولین‌‌کارخانه‌کودشیمیایی
|
--
|
شرکت ملی صنایع پتروشیمی
|
|
اسفند 1344
|
تأسیس شرکت ملی گاز ایران
|
--
|
شرکت ملی گاز ایران
|
|
1343
|
جمع آوری اولین اطـلاعات آماری صنعت برق
|
--
|
وزارت آب و برق
|
|
1346 تا کنون
|
توليد اطـلاعات آمـاری مربـوط به صنـعت بـرق
|
--
|
وزارت آب و برق
|
|
تغییر نام وزارت آب و برق براساس مصوبه مجلس به "وزارت نیـرو
|
--
|
وزارت نیـرو
|
|
1345 تاکنون
|
درج اطلاعات آماری آب و برق در سالنامه ی آماری کشور
|
--
|
مرکزآمار ایران
|
|
48-1344
|
توليد اطلاعات مربوط به حجم کل آب
|
--
|
وزارت آب و برق
|
|
1350
|
درج اولین اطلاعات آب در سالنامه ی آماری کشور
|
--
|
مرکزآمار ایران
|
|
85-1355
|
برگزاري سرشماری عمومی نفوس و مسکن
|
سرشماری
|
مرکزآمار ایران
|
|
1366
|
تأسیس شرکت ملی گاز مایع ایران (ارائه گاز مایع (L.P.G))
|
--
|
شرکت ملی گاز مایع ایران
|
|
70-1346
|
انتشار گزارشات آماری
|
--
|
وزارت نیرو-
دفتر برنامه ریزی
|
|
1370 تاکنون
|
انتشار ترازنامه انرژی
|
--
|
وزارت نیـرو
|