تاریخچه تولید آمار صنعت و معدن

صنعت:
اولین‌ سرشماری‌ صنعتی‌ کشور، در مرداد ماه‌1342 به‌ وسیله اداره‌ کل‌ آمار عمومی‌ وقت‌ انجام‌ گرفت‌. از سال‌ 1343 تا سال 1351، وزارت‌ اقتصاد وقت‌ به‌ تهیه‌ آمار از کارگاه‌های‌ صنعتی‌ کشور مبادرت‌ ‌نمود و از سال‌ 1352 به‌ بعد، این‌ وظیفه‌ به‌ وزارت‌ صنایع‌ و معادن‌ وقت‌ محول‌ شد.
برای‌ اولین‌ بار مرکز آمار ایران‌ در سال‌ 1351 سرشماری کارگاه‌های‌ بزرگ‌ صنعتی‌ (10 نفر کارکن‌ و بیش‌تر) را تا سال 1366(بجز سال های 1356 و 1357)را انجام داد.در سال 1367 طرح جامع آمارگیری صنعتی تهیه و با انجام تغییراتی تا سال 1370 ادامه یافت. با توجه‌ به‌ این‌ امر که‌ قسمت‌ اعظم‌ تولید بخـش‌ صنعت‌، مربوط به‌ کارگاه‌های‌ بزرگ‌ صنعتی‌ (10 نفر کارکن‌ و بیش‌تر) است‌، مـرکز آمار ایران‌ مجدداً اجـرای‌ طــرح آمــارگیـری‌ از کارگاه‌های‌ بـزرگ‌ صنعتـی‌ را در ســال‌ 1371 آغاز کرد و تا ‌ 1372 و 1373 نیــز ادامـه‌ یافت‌. سرشمـاری‌ عمومـی‌ صنعـت‌ومعـدن‌ " از مرحله‌ اول‌ با هدف ‌جمع‌ آوری‌ اطلاعات‌ چارچوبـی‌ کلیـه‌ فعالیتـهای‌ اقتصادی‌ کشور در پائیز سـال‌ 1373 بـه‌ اجـرا درآمـد و نیز مرحله‌ دوم‌ سرشمـاری‌ بـا هدف‌ تهیه‌ اطلاعات‌ تفصیلی ‌مربوط به بخشهای‌ صنعـت‌ومعـدن‌ درسـال‌ 1374 انجام شد.
در سال‌ 1376 با استفــاده‌ از چـارچــوب‌ فوق‌ و کارگاه‌های‌ شناسایی‌ شده‌ بعد از سال‌ 1373، همزمان‌ بـرای‌ گـردآوری‌ آمـار سال‌های‌ 1374 و 1375 کارگاه‌های‌ صنعتی‌ کشور، اقدام‌ شد.در سال‌ 1374 و 1376 با توجه‌ به‌ اهمیت‌ فعالیت‌های‌ صنعتی‌ خانوار، طرح‌ آمارگیری‌ از خانوارهای‌ دارای‌ فعالیت‌ صنعتی‌، در قالب‌ طرح‌ سرشماری‌ عمومی‌ صنعت‌ و معدن، با روش‌ نمونه‌گیری‌ به‌ مرحله اجرا در آمد.از سال‌ 1377، سرشماری‌ از کارگاه‌های‌ صنعتی‌ دارای 10‌ نفر کارکن‌ و بیش‌تر هر ساله‌ انجام‌ می‌شود و اطلاعات‌ تفصیلی‌ سال‌ قبل‌ کارگاه‌های‌ مذکور، برحسب‌ فعالیت‌های‌ مختلف‌ صنعتی‌ جمع‌آوری‌ و منتشر می‌گردد.
در سال 1381، طرح سرشماری عمومی کارگاهی با هدف‌ جمع‌آوری‌ اطلاعات‌ چارچوبی‌ فعالیت‌های‌ اقتصادی‌ کشـور اعم‌ از کارگاه‌ها و خانوارها، انجام شد.0در سال 1382، با استفاده از چارچوب کارگاهی 1381 و انتخاب حدود 50 هزار نمونه، کارگاه‌های صنعتی دارای کمتر از 10 نفر کارکن، به صورت نمونه‌گیری و کارگاه‌های دارای10 نفر کارکن و بیش‌تر نیز با روش سرشماری مورد آمارگیری قرار گرفت. در سال‌های بعد نیز بـا استفـاده از چـارچـوب بـه دسـت آمده از سرشماری عمومی کارگاهی 1381، کارگاه‌های دارای 10 نفر کارکن و بیش‌تر با روش سرشماری مورد آمارگیری قرار گرفت.
نقش و اهمیتی که بخش صنعت در جریان توسعه اقتصادی کشور دارد لزوم اهمیت در اختیار داشتن آمار و اطلاعات دقیق و بهنگام این بخش در برنامه ریزی های دقیق را مشخص می کند. 

 
معدن:
آمارگیری از فعالیت‌های‌ مربوط به‌ معادن کشور ‌و انتشار مستمر نتایج آن، از سال‌ 1333 توسط وزارت‌ صنایع‌ و معادن‌ وقت‌ آغاز شد. این‌ آمارها، هر سال‌ همزمان‌ با انتشار "آمار فعالیت‌های‌ صنعتی‌"، در ضمیمه‌ نشریه‌ مذکور به‌ چاپ‌ می‌رسید ولی‌ از سال‌ 1339، آمارهای‌ مربوط در نشریه‌ای‌ مستقل‌ تحت‌ عنوان‌ "آمار فعالیت‌های‌ معدنی‌ ایران‌" منتشر شد.
اولین‌ سرشماری‌ از معادن‌ کشور در آذرماه‌ سال‌ 1342 توسط وزارت‌ اقتصاد اجرا شد‌ و از سال‌ 1342 تا سال‌ 1353، دفتر آمار وزارت‌ اقتصاد با استفاده‌ از آمارهای‌ دفاتر معادن‌ نقاط‌ مختلف‌ کشور، هر سال‌ آماری‌ از فعالیت‌های‌ معادن‌ جمع‌آوری‌ و منتشر می‌کرد.در سال‌ 1353، دومین‌ سرشماری‌ از معادن‌ متشکل‌ کشور با همکاری‌ مرکز آمار ایران‌ و وزارت‌ صنایع‌ و معادن‌ اجرا شد. از سال‌ 1353 تا سال‌ 1357، مرکز آمار ایران‌ به‌طور سالانه‌ بخشی‌ از معادن‌ کشور را به عنوان‌ معادن‌ منتخب‌ مورد آمارگیری‌ قرار داد. از سال‌ 1357 تا سال‌1363، به‌دلیل‌ عدم‌ اجرای‌ طرح‌های‌ آماری‌ و نیز فراهم ‌نبودن‌ آمارهای‌ ثبتی‌ جامع‌، این‌ بخش‌ از فعالیت‌های‌ اقتصادی‌ دچار خلأ آماری‌ شد. در سال‌های‌ 1364 و 1365، مرکز آمار ایران‌ به‌ آمارگیری‌ از معادن‌ تحت‌ پوشش‌ بخش‌ عمومی‌ اقدام‌ کرد . از سال‌ 1367 تاکنون به‌ استثنای‌ سال‌‌های 1370و 1384 آمـارگیـری‌ از معـادن‌ کشـور به‌طور سالانه‌ انجـام‌ شده است..
 
محیط زیست:
در راستای تهیه آمارهای محیط زیست در مرکز آمار ایران در سال 1373 کمیته‌ای به منظور تهیه چارچوبی در زمینه سنجش محیط زیست و دستیابی به اقلام آماری محیط زیستی شکل گرفت (با همکاری سازمان حفاظت محیط زیست و UNEP) که فعالیت این کمیته به دلیل تغییر مدیریت مرکز ناتمام ماند. هدف این کمیته جمع آوری اطلاعات چارچوبی برای طرح های آینده محیط‌ زیست بود که منجر به ارائه سؤالاتی در ارتباط با عوارض محیط زیستی فعالیت‌های صنعتی در پرسشنامه طرح‌های صنعت و معدن شد. در سال 1379 با شکل‌گیری گروه محیط زیست، اطلاعات مربوط به بخش محیط زیست طرح صنعت از سال 1378 ـ 1373 استخراج و در قالب دو نشریه "نتایج بررسی آثار زیست محیطی فعالیت‌های صنعت و معدن از دیدگاه آمار 1373 تا 1377" و "نتایج بررسی آثار زیست محیطی فعالیت‌های صنعت و معدن از دیدگاه آمار 1378" منتشر شد. در سال 1379 پرسشنامه مستقل محیط زیست طراحی شد که طی سال‌های 1379 و 1380 هم‌زمان با "طرح آمارگیری از کارگاه‌های صنعتی 10 نفر کارکن و بیش‌تر" تکمیل شد و نتایج آن در قالب دو نشریه "نتایج بررسی آثار زیست‌محیطی فعالیت‌های صنعت و معدن از دیدگاه آمار 1379" و "نتایج آمارگیری از ویژگی‌های زیست‌محیطی در کارگاه‌های صنعتی 10 نفر کارکن و بیش‌تر کشور 1380" منتشر شد. در سال 1381 آمارگیری از ویژگی‌های محیط زیستی کارگاه‌های صنعتی صورت نگرفت اما در سال 1382 پرسشنامه جامعی طراحی و هم‌زمان با طرح آمارگیری از کارگاه‌های صنعتی 10نفر کارکن و بیش‌تر تکمیل شد و نتایج آن در نشریه "نتایج آمارگیری از ویژگی‌های زیست محیطی کارگاه‌های صنعتی 10 نفر کارکن و بیش‌تر کشور 1382" منتشر شد. در سال 1383 اطلاعات محدودتری از ویژگی‌های محیط زیستی کارگاه‌های صنعتی هم‌زمان با طرح آمارگیری از کارگاه‌های صنعتی 10 نفر کارکن و بیش‌تر جمع‌آوری و در نشریه "نتایج آمارگیری از ویژگی‌های زیست محیطی کارگاه‌های صنعتی 10 نفر کارکن و بیش‌تر کشور 1383" منتشر شد. از سال 1384 تا 1388 اطلاعات محیط زیستی کارگاه‌های صنعتی جمع‌آوری نشده است.
 
اقلام آماری

صنعت:

• کارگاههای صنعتی بر حسب طبقات کارکن:

تعداد کارگاهها، تعداد شاغلان، نحوه مدیریت، وضعیت حقوقی، وضع مالکیت، ارزش افزوده، داده و ستانده های فعالیت صنعتی، ارزش خدمات غیر صنعتی، جبران خدمات، تشکیل سرمایه، سرمایه گذاری(تغییرات اموال سرمایه‌ای) ، مالیات مستقیم وعوارض و ...

•  سرشماری
• کارگاهها برحسب نوع فعالیت، تعداد کارکن، نحوه مدیریت و وضعیت حقوقی بر اساس کد طبقه بندی فعالیت های اقتصادی (ISIC) در  سطح کل کشور، نقاط شهری و روستایی
•  فعالیتهای اقتصادی خانوار برحسب فعالیت  عمده در سطح کل کشور، نقاط شهری و روستایی
•  کالاهای منتخب صنعتی(مقدار تولید)
•  شرکت های تعاونی صنعتی و فرش دستبافت(مشخصات عمومی)
•  تعداد پروانه، میزان اشتغال و سرمایه‌گذاری کارگاه‌های صنعتی دارای پروانه بهره‌برداری صادر شد( وزارت صنایع و معادن)
•  مصرف حامل های انر‍ژی

                                                                                                                                                                      ادامه >>

معدن:

• سرشماری توأم با نمونه‌گیری
• تعداد معادن، تعداد شاغلان، جبران خدمات مزد و حقوق‌بگیران
• مقدار و ارزش تولیدات مواد معدنی معادن در حال بهره‌برداری
• ارزش افزوده و ارزش پرداختی ها و دریافتی های معادن
• ارزش  سرمایه گذاری معادن در حال بهره برداری
• شرکت های تعاونی معدنی(مشخصات عمومی)

محیط زیست:

• کارگاههای صنعتی 

متوسط تعداد شاغلان در بخش صنعت و محیط زیست، اطلاعات زیست محیطی، دارای فاضلاب صنعتی، سیستم بازیافت فاضلاب صنعتی، مقدار بازیافت، پسماند صنعتی، ارزش سرمایه گذاری ، مساحت کل
    

اهم فعالیت‌ها، طرح‌ها و سرشماری‌ها