تاریخچه تولید آمار انرژی

اطلاعات‌ آماری‌ این بخش توسط وزارت نیرو، وزارت نفت و مرکز آمار ایران تولید میشود. اطلاعات مربوط به بخش آب و برق‌ توسط وزارت‌ نیرو و واحدهای‌ وابسته‌ به ‌آن‌، به‌ روش‌ ثبتی‌ تولید‌ و ارائه می‌شود. اطلاعات مربوط به بخش نفت و گاز توسط وزات نفت و موسسات و شرکتهای وابسته تولید میشود. در سالهای اخیر مرکز آمار ایران اقدام به اجرای طرحهای آمارگیری در خصوص کسب اطلاع از مقدار مصرف انرژی در خانوار، کارگاههای صنعتی و معادن کشور کرده است.

آب‌:

برای اولین بار در سـال‌1350 در سالنامه‌ی‌ آماری کشور، آمار آب‌ شامل مشخصات سدهای مخزنی، مشخصات شبکه های آبیاری و زهکشی،مشخصات‌ سدهای‌ انحرافی، وضعیت منابع آبی و... با استفاده از اطلاعات وزارت آب وبرق درج گردید. اطلاعات مربوط به حجم کل آب سالهای 48-1344 نیز در  سالنامه مشاهده می شود. سالنامه آماری آب کشور توسط معاونت امور آب و آبفا وزارت نیرو منتشر میشود. در سالنامه مذکور، اطلاعات مربوط به مشخصات حوضههای آبریز، منابع آب سطحی و زیر زمینی، اطلاعات بخش آب و فاضلاب، اهداف و عملکرد بخش آب و آبفا، وضعیت اعتبارات و وضعیت منابع انسانی منتشر میشود.

برق‌:

‌اطـلاعات‌ آماری‌ صنعت‌ برق‌، برای‌ اولین‌ بار توسط وزارت‌ آب‌ و برق‌ وقت ‌(وزارت نیرو فعلی) در سال‌ 1343 جمع‌آوری‌ شد. ارقام و آمار مربوط به سالهای قبل از 1342 به صورت منظم در دسترس نیست ولی از سال 1346 به بعد اطـلاعات‌ آمـاری‌ مربـوط به‌ تولیـد، انتقـال‌، توزیع‌ و مصرف‌، هر ساله‌ در قالب‌ نشریات‌ آماری‌ توسط وزارتخانه تهیه‌ و منتشر می‌شود کـه‌ بـرخی‌ از آن‌ها در جداول‌ سـالنامه‌‌ آماری‌ کشور نيز ارائه‌ میشود. نشریات متعددی در خصوص صنعت برق توسط وزارت نیرو و توانیر به تناوب منتشر میشود. در ضمن در ترازنامه انرژی اطلاعات جامعی از وضعیت انرژی کشور به تصویر کشیده میشود. علاوه‌ بر آمارهای‌ مذکور، مرکز آمار ایران‌ با اجرای‌ سرشماری‌های‌ عمومی‌ نفوس‌ و مسکن‌  در سالهای 1345 الی 1390 اطلاعات‌ آماری‌ مربوط به‌ عمدهترین سوخت مصرفی خانوار و عمدهترین منبع تامین آب را‌ ارائه‌ میدهد. در ضمن مقدار مصرف انرژی کارگاههای صنعتی و معادن در حال بهرداری که شامل مقدار مصرف زغال سنگ و زغال چوب، بخار و آب و برق و مشخصات فنی مولدهای کارگاه نیز میشود، از سال 1382 موجود است. در ضمن مقدار مصرف حاملهای انرژی خانوارهای شهری برای سال 1390 جمعاوری شده است.

نفت و گاز:

با استخراج‌ نفت‌ و گاز از اولین‌ چاه‌ نفت‌ در مسجد سلیمان‌، فعالیت‌ صنعت‌ نفت‌ در ایران‌ در سال‌ 1287 شمسی‌ (1908 میلادی‌)و ارائه آمار نیز از فعالیت نفت در ایران آغاز شد .پس‌ از ملی‌ شدن صنعت‌ نفت‌ در اسفند 1329 و تشکیل شرکت‌ ملی‌ نفت‌ ایران‌ روشهای آماری پیشین دنبال شد، ‌تا اینکه در سال 1336 اداره آمار مرکزی در شرکت ملی نفت به وجود آمد. در اولین‌ سالنامه‌ آماری‌ کشور، آمارهای‌ مربوط‌ به‌ سال‌1334 شمسی‌ (1955میلادی‌) درج‌ شده‌ است‌. پس‌ از تأسیس‌ شرکت‌ ملی‌ گاز ایران‌ در اسفند 1344 و شرکت‌ ملی‌ گاز مایع‌ ایران‌ در سال‌ 1366، این‌ دو شرکت‌ نیز به‌ترتیب‌ آمارهایی‌ در زمینه‌ گاز طبیعی‌ (L.N.G) و گاز مایع‌ (L.P.G) گردآوری‌ و ارائه‌ کردند.  در سال1342 بـا احداث‌ اولین‌‌کارخانه‌کودشیمیایی‌ در کشور، صنایع‌ پتروشیمـی‌ تولـد یافـت‌ و این‌ نقطـه آغـاز تأسیس‌ سازمانی‌ مستقل‌ برای‌ معرفـی‌ صنعتـی‌ نو درکشور به شمار مـی‌رود‌. از سـال‌ 1343 این ‌سازمان نوپا تحت ‌‌عنوان‌ "شرکت‌ ملی‌ صنایع‌ پتروشیمی"‌ به‌ فعالیت‌ خود ادامه‌ داد.‌ بــه‌دلیل‌ وجـود منابع‌ اولیـه‌ فـراوان‌ نفـت‌ و گاز و ارزش‌ افـزوده‌ بـالا و همچنیـن‌ سایـر عوامل‌، تولیـد مواد پتروشیمی‌ در ایران‌ مورد توجه‌ و عنایت‌ خاصی‌ قرارگرفته ‌‌است‌. اطلاعات آماری نفت و گاز از معاونت برنامه‌ریزی و نظارت بر منابع هیدروکربوری وزارت نفت دریافت‌ می‌شود. ترازنامه هیدروکربوری کشور از سال 1379 به صورت سالانه توسط وزارت نفت منتشر میشود و وضعیت بخش انرژی کشور را با رویکرد منابع هدروکربوری نشان میدهد. علاوه‌ بر آمارهای‌ مذکور، مرکز آمار ایران‌ با اجرای‌ سرشماری‌های‌ عمومی‌ نفوس‌ و مسکن‌  در سالهای 1345 الی 1390 اطلاعات‌ آماری‌ مربوط به‌ عمدهترین سوخت مصرفی خانوار شامل گاز طبیعی، گاز مایع، نفت سفید و گازوئیل را‌ ارائه‌ میدهد. در ضمن مقدار مصرف انرژی کارگاههای صنعتی و معادن در حال بهرداری که شامل مقدار مصرف نفت، گاز و فرآوردههای نفتی کارگاه نیز میشود، از سال 1382 موجود است. در ضمن مقدار مصرف حاملهای انرژی خانوارهای شهری برای سال 1390 جمعاوری شده است.

اقلام آماری

•  آب‌:

آب بهداشتی، آب زیرزمینی، منابع آب‌های‌ زیرزمینی و مقدار تخلیه بر حسب حوزه های آبریز، بیلان‌آب سدهای‌ مخزنی ، حجم مخازن، طول‌ شبکه‌ جمع آوری، انشعاب‌ آب‌، انشعاب فاضلاب‌، پساب، تصفیه آب، تصفیه و دفع فاضلاب، مصرف ، ظرفیت تامین، تولید و فروش آب نقاط شهری و روستایی، زهکشی 

• بـرق:‌ ظرفیت اسمی و عملی نیروگاه، سوخت مصرفی نیروگاه، تولید انرژی الکتریکی، مصرف برق، مشترکین برق، قیمت برق،  تولیـد ناخالص، تولید انرژی‌، طول خطوط انتقـال ،توزیع‌ ، تعداد مشترکان، تعداد روستاهای تحت پوشش 

• نفت و گاز:

منابع نفت خام، منابع گاز، اکتشاف نفت و گاز، ذخایر نفت و گاز، ذخایر هیدروکربوری مایع، ذخایر زغال سنگ، منابع نفت، منابع گاز، منابع زغال سنگ، تولید نفت خام، تولید گاز، تولید  و مصرف انواع فراوردهای نفتی ، تولید و مصرف گاز غنی و سبک ، تولیدات، فروش  و صادرات محصولات پتروشیمی، ‌مقدار صادرات نفت، مقدار واردات نفت ‌مقدار صادرات گاز طبیعی، مقدار واردات گاز طبیعی، تعداد انشعاب و مصرف کنندگان گاز طبیعی و مایع

اهم فعالیت‌ها، طرح‌ها و سرشماری‌ها